Człowiek uciekł z Treblinek. Rozmowy z powracającym

Książka, którą trzymasz w ręku, to świadectwo z dna piekła na ziemi, wyznanie o wyjątkowym znaczeniu. Jeśli zdecydujesz się je przeczytać, przygotuj się na podróż w otchłań zła, jakim był obóz Treblinka II, zbudowany by uśmiercić setki tysięcy Żydów z Polski i innych krajów Europy. Czy można sobie wyobrazić piekło w tak pięknym otoczeniu, wśród bujnej przyrody, strzelistych drzew? Treblinkę II zbudowano na polanie wśród pięknych, sosnowych lasów. Ten niewielki skrawek ziemi pochłonął prochy ponad 900 tysięcy ludzkich istnień. Jak to w ogóle było możliwe?

Krzepicki jako jeden z pierwszych więźniów uciekł z Treblinki i powrócił do warszawskiego getta. O tym, co widział, czuł, słyszał, czego doznał i doświadczył, opowiedział w przejmujący sposób Racheli Auerbach. Należała do grona osób skupionych wokół Emanuela Ringelbluma, historyka, który w getcie zorganizował podziemne archiwum dokumentujące losy i zagładę Żydów. Rachela rozmawiała z Jakubem w języku jidysz, jej obszerne i szczegółowe notatki z tej rozmowy i zapis tego, co mówił, przetrwały cudem wraz z innymi materiałami Archiwum Ringelbluma. Przetłumaczone pieczołowicie na język polski i opatrzone wstępem izraelskiej badaczki Lei Prais, pokazują, do czego zdolni są ludzie, gdy pozwolą, by zło urosło.

(Alina Skibińska)

Opracowanie książki: Barbara Engelking, Alina Skibińska