PAKIET Auschwitz Miejsca Prawdy

Tytuł: Marsz śmierci w pamięci ewakuowanych więźniów Auschwitz

Rok wydania: 2015

Liczba stron: 121

17 stycznia 1945 r. rozpoczęła się ostateczna ewakuacja więźniów niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego i zagłady Auschwitz, którą objęto ok. 56 tysięcy więźniów. Z okazji rocznicy ukazała się książka „Marsz Śmierci w pamięci ewakuowanych więźniów Auschwitz”. Jej autorem jest dyrektor Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau dr Piotr M. A. Cywiński.

Główne trasy przemarszu kolumn ewakuacyjnych, liczące kilkadziesiąt kilometrów, prowadziły do Wodzisławia Śląskiego i Gliwic. Więźniowie, którzy przetrwali marsz — pomimo przenikliwego chłodu — zostali przewiezieni otwartymi wagonami kolejowymi między innymi przez Czechy i Morawy do obozów Mauthausen i Buchenwaldu. Wielu spośród tych, którzy przeżyli Marsze Śmierci, zginęło w obozach w głębi Rzeszy.

„Nie było jednego marszu ewakuacyjnego” – napisał we wstępie Piotr Cywiński. „Każdy szedł poniekąd własną drogą, mierzył się z własnymi słabościami i przeszkodami, pokonywał swoje własne bariery, upadał i podnosił się. Albo i nie podnosił. Każdy więzień szedł swoją własną drogą katorgi ewakuacyjnej, którą po wojnie – ci, co przeżyli – nazwali mianem «Marszu Śmierci»” – czytamy

Książka nie ma na celu ani odtwarzania geografii ewakuacji, ani jej logistyki. „Jest ona bowiem w zamierzeniu nie tyle zbiorowym zapisem konkretnego marszu, ile próbą zrelacjonowania przeżyć tych, którzy – wyprowadzeni wreszcie z Auschwitz – poniekąd wbrew granicom ludzkiej wytrzymałości, przeżyli ową najcięższą z prób, w której gasnąca nadzieja była najbliższa ostatecznemu zwątpieniu, a życie ocierało się niemalże namacalnie o zbawienną śmierć” – czytamy we wstępie.

„O ile wspomnienia dotyczące pierwszych kilometrów między Auschwitz a pobliskimi Brzeszczami, czy nawet Pszczyną, obfitują w opisy ogólnych warunków marszu, rozmaitych faktów i zewnętrznych obserwacji, o tyle z biegiem kilometrów wspomnienia koncentrują się niemalże całkowicie na wewnętrznych odczuciach i na walce o własne życie. Stopniowe skrajne zawężenie percepcji i koncentracja na własnym przeżyciu staje się bodajże najdramatyczniejszym śladem realnych przeżyć maszerujących” – pisze Piotr Cywiński.

Z obozu mieli być wyprowadzeni więźniowie zdolni do pracy. Jednak w kolumnach ewakuacyjnych znalazły się także osoby wycieńczone i chore oraz dzieci. Esesmani mordowali tych, którzy opadli z sił i nie byli w stanie kontynuować marszu, a także strzelali do uciekających. Na terenie Śląska Górnego i Opolskiego straciło życie około 3 tys. osób, natomiast w trakcie całej ewakuacji zginęło między 9 a 15 tys. więźniów Auschwitz.

Tytuł: Sny Obozowe w pamięci ocalałych z Auschwitz

Rok wydania: 2016

Liczba stron: 103

ISBN: 978-83-7704-132-1

Ukazanie głębi traumy, wykraczającej zdecydowanie poza historię samego niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego i zagłady to główny cel książki „Sny obozowe w pamięci ocalałych z Auschwitz”. Jej autorem jest dyrektor Muzeum dr Piotr M.A. Cywiński.

Sen w obozie Auschwitz był wypadkową dramatycznego rytmu dnia i nocy. "Noce nie były czasem normalnego odpoczynku. Sen w brudnych, przepoconych za dnia pasiakach był jedynie karykaturą nocnego odpoczynku. W takich warunkach sny były najczęściej albo ucieczką w świat przedwojenny, albo odreagowywaniem dziennych skrajnych napięć i terroru" - napisał we wstępie autor.

„W snach szukano iskry nadziei, przepowiedni losów, rozumianych jako tak bardzo potrzebne prawidła w nieprzewidywalnej codzienności. Doszukiwanie się ukrytych znaczeń snów pozwalało wprowadzać do losów całkowicie zależnych od obozowych esesmanów wątki wymykające się spod woli i kontroli katów. Z tego względu sny były analizowane, interpretowane, rozpowiadane. Uspakajały codzienność, organizując losy więźniów wedle reguł niezależnych od samych sprawców” podkreślił Piotr Cywiński.

Całość podzielono na kilkanaście rozdziałów ze względu na tematykę snów. To m.in. sny sprzed pobytu w Auschwitz, sny o ucieczkach, o jedzeniu, o obozie, o terrorze, o śmierci, majaki gorączkowe, czy sny interpretowane. W książce znajduje się także obozowy słownik interpretacji snów, a także sny powojenne.

Książka jest czwartą częścią cyklu „Miejsce Prawdy”, który historię byłego niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego i zagłady opisuje głosami świadków historii, tych którzy piekło Auschwitz-Birkenau sami przeszli.